Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε συνεχή επιφυλακή έναντι παθογόνων μικροοργανισμών.

Κρυμμένη Πείνα & Ανοσοποιητικό Σύστημα

Η «Κρυμμένη Πείνα» αναφέρεται στις συσσωρευμένες ελλείψεις του οργανισμού σε βασικά θρεπτικά στοιχεία, όπως οι βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα αντιοξειδωτικά και άλλα.

Νέα και παλαιότερα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ελλείψεις του οργανισμού, σε συνδυασμό με συγκεκριμένες μεταβολικές διαταραχές, αυξάνουν την ευπάθεια σε λοιμώξεις από μικρόβια και ιούς.

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς

Η κρυμμένη πείνα - υποσιτισμός σε ζωτικά θρεπτικά στοιχεία - είναι ένας από τους κύριους παράγοντες στην εκδήλωση νόσου, όχι μόνο στις φτωχές αλλά και στις πλούσιες χώρες παγκοσμίως.

Πρόκειται για έναν παράγοντα που συμμετέχει τόσο στην εκδήλωση χρόνιων ασθενειών, όσο και ασθενειών που οφείλονται σε μικρόβια ή ιούς^(1-7).

Το ανθρώπινο σώμα για να λειτουργήσει φυσιολογικά χρειάζεται σε ιδανική αναλογία:

οξυγόνο
νερό
μακροθρεπτικά στοιχεία: λίπη, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες
μικροθρεπτικά συστατικά: βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα, λιπαρά οξέα, προβιοτικά, ένζυμα, αντιοξειδωτικά

Η ιδανική αναλογία των παραπάνω είναι διαφορετική για κάθε άτομο και σε διαφορετικές περιόδους της ζωής.

Κάθε οργανισμός χρειάζεται μικροθρεπτικά συστατικά σε διαφορετικές αναλογίες για να λειτουργήσει ιδανικά.

Γιατί Ονομάζεται Κρυμμένη Πείνα

Η πλήρης έλλειψη οξυγόνου, νερού ή τροφής διαταράσσουν τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού σε ένα διάστημα λίγων λεπτών, στην περίπτωση έλλειψης οξυγόνου, ή μερικών ημερών και εβδομάδων στις περιπτώσεις έλλειψης νερού και τροφής.

Ωστόσο, η οριακή έλλειψη θρεπτικών συστατικών περνάει απαρατήρητη για πολλά χρόνια μέχρι την εκδήλωση κάποιας ασθένειας^(2,3). Αυτός είναι και ο λόγος που είναι δύσκολο να εντοπιστούν και που ονομάζονται "Κρυμμένη Πείνα".

«Η «κρυμμένη πείνα», που οφείλεται στην ανεπάρκεια των μικροθρεπτικών συστατικών, δεν προκαλεί πείνα, όπως την ξέρουμε. Μπορεί να μην την αισθάνεστε στην κοιλιά σας, αλλά χτυπάει στον πυρήνα της υγείας και της ζωτικότητας σας.»

Kul C. Gautam, πρώην αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής της UNICEF

Ανοσοποιητικό Σύστημα

Η έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και κάνει τον οργανισμό πιο ευάλωτο σε μικρόβια και ιούς.

Ο υποσιτισμός και οι ελλείψεις σε βασικά θρεπτικά στοιχεία και βιταμίνες ήταν κοινός παράγοντας, τόσο κατά την επιδημία της πανούκλας το μεσαίωνα,⁽⁸⁾ όσο και στην πανδημία της ισπανικής γρίπης το 1918⁽⁹⁾.

Διανομή συσσιτίου κατά τη γρίπη του 1918

Σε σκελετούς που βρέθηκαν σε ομαδικούς τάφους στο Λονδίνο, από την εποχή της πανούκλας, οι ερευνητές εντόπισαν ότι τα θύματα εμφάνιζαν κακή υγεία, σοβαρή έλλειψη βιταμίνης D, αναιμία και σημεία υποσιτισμού.

Η πείνα και ο υποσιτισμός ήταν επίσης τα βασικά αίτια της αυξημένης θνησιμότητας κατά την ισπανική γρίπη του 1918, όπου η Ευρώπη είχε μόλις βγει από τον 1^ο Παγκόσμιο Πόλεμο⁽⁹⁾.

Ισπανική γρίπη 1918

Στις μέρες μας, παρότι δεν επικρατεί η πείνα που υπήρχε κατά το μεσαίωνα και στον 1^ο Παγκόσμιο Πόλεμο, καταγράφεται ένα διαφορετικό είδος πείνας, η «κρυμμένη πείνα».

Φυσιολογικά, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι γενετικά προγραμματισμένος για τροφές που έχουν αυξημένη θρεπτική αξία και χαμηλή θερμιδική απόδοση.

Η υψηλή όμως βιομηχανική επεξεργασία των τροφών και οι μαζικές καλλιέργειες, έχουν οδηγήσει στην παραγωγή τροφής που έχει χαμηλή θρεπτική αξία και αυξημένη παρουσία κενών θερμίδων.

Οι κενές θερμίδες αναφέρονται σε τροφές που έχουν θερμίδες, χωρίς όμως να περιέχουν βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία αντιοξειδωτικά και άλλα⁽¹⁰⁾.

Η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, σε σχέση με την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, είναι ο κύριος λόγος πίσω από τη έκπτωση της υγείας μας σήμερα.

Ο άνθρωπος σήμερα καταναλώνει τροφές με χαμηλή θρεπτική αξία και αυξημένη θερμιδική απόδοση.

Η κρυμμένη πείνα, σε συνδυασμό με την αυξημένη πρόσληψη κενών θερμίδων, προκαλούν μεταβολικές διαταραχές και νοσήματα όπως:

Αντίσταση στην ινσουλίνη (μεταβολικό σύνδρομο)
Δυσχέρεια στη διαχείριση της φλεγμονής
Διαταραχή της μικροβιακής χλωρίδας
Οξείδωση

Τα παραπάνω, οδηγούν σε σημαντική απομάκρυνση από την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού και αποδυναμώνουν περαιτέρω το ανοσοποιητικό σύστημα οδηγώντας στην ανάπτυξη νοσημάτων όπως:

Διαβήτης τύπου 2
Υπέρταση
Παχυσαρκία
Καρδιολογικά νοσήματα
Αυτοάνοσα νοσήματα
Καρκίνος

Μεταβολικές Διαταραχές και COVID-19

Στην τρέχουσα πανδημία από τον SARS-CoV-2, παρατηρείται ότι άτομα που έχουν τις παραπάνω μεταβολικές διαταραχές και νοσήματα έχουν και αυξημένο κίνδυνο από τη νόσο COVID-19^(11-18).

«Oι γιατροί πρέπει να εξασφαλίσουν έγκαιρο και διεξοδικό μεταβολικό έλεγχο για όλους τους ασθενείς που πάσχουν από COVID-19.»

Endocrine and metabolic link to coronavirus infection. Nature Reviews Endocrinology Apr. 2020.

Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και αυτοί με μεταβολικό σύνδρομο (προδιαβήτη), ενδέχεται να έχουν μέχρι δέκα φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου όταν νοσήσουν από COVID-19 ⁽¹¹⁾.

Σε πρόσφατη δημοσίευση στο Nature Reviews Endocrinology, οι συγγραφείς τονίζουν ότι «Οι γιατροί πρέπει να εξασφαλίσουν έγκαιρο και διεξοδικό μεταβολικό έλεγχο για όλους τους ασθενείς που πάσχουν από COVID-19 ⁽¹¹⁾».

Υπέρβαρα και Παχύσαρκα Άτομα

Σημαντικά αυξημένο κίνδυνο έχουν και οι ασθενείς με παχυσαρκία ^(17,18).

Ο καθηγητής Jean-François Delfraissy, επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής που συμβουλεύει τη Γαλλική κυβέρνηση για την πανδημία, δήλωσε ότι 17 εκατομμύρια, από τους 67 εκατομμύρια πολίτες της Γαλλίας, διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο από τον κορωνοϊό λόγω ηλικίας, προ-υπάρχουσας ασθένειας ή παχυσαρκίας.

"Αυτός ο ιός είναι φοβερός, μπορεί να χτυπήσει τους νέους, ιδιαίτερα τους παχύσαρκους νέους. Όσοι είναι υπέρβαροι πρέπει πραγματικά να είναι προσεκτικοί", δήλωσε ο Delfraissy.

"Αυτός είναι ο λόγος που ανησυχούμε για τους φίλους μας στην Αμερική, όπου το πρόβλημα της παχυσαρκίας είναι γνωστό και πού πιθανόν να έχουν τα περισσότερα προβλήματα εξαιτίας της παχυσαρκίας".

Το 88% αυτών που μολύνθηκαν με τον κορωνοϊό, δεν είχε βαριά εικόνα και εμφάνισε μόνο συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης.

Το ποσοστό θνησιμότητας για νέους που χρειάστηκε να εισαχθούν σε νοσοκομείο με σοβαρή αναπνευστική νόσο, λόγω COVID-19, ήταν περίπου 2%, αλλά αυτό αυξήθηκε στο 14% για τα πιο ευάλωτα άτομα.

Η σταδιακή ανάπτυξη οριακών ελλείψεων, που περνούν απαρατήρητες, σε συνδυασμό με την αντίσταση στην ινσουλίνη, υποσκάπτουν την υγεία μας και λειτουργούν ως βασικός προδιαθεσικός παράγοντας, τόσο για τις χρόνιες όσο και για τις λοιμώδεις ασθένειες.

Η αποκατάσταση των ελλείψεων του οργανισμού και η βελτίωση του μεταβολικού προφίλ είναι προτεραιότητα στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Βιβλιογραφία

Hidden Hunger in the Developed World. Biesalski HK. The Road to Good Nutrition. Basel, Karger, 2013, pp 39–50 https://doi.org/10.1159/000355992
Prolonging healthy aging: Longevity vitamins and proteins Bruce N. Ames PNAS October 23, 2018. https://www.pnas.org/content/115/43/10836
Low micronutrient intake may accelerate the degenerative diseases of aging through allocation of scarce micronutrients by triage. Bruce N. Ames. PNAS 2006. https://www.pnas.org/content/pnas/103/47/17589.full.pdf
Role of “Western Diet” in Inflammatory Autoimmune Diseases Arndt Manzel et. al. Curr Allergy Asthma Rep. 2014 Jan; 14(1): 404.
Hygiene Hypothesis and Autoimmune Diseases Clinical Reviews in Allergy & Immunology Graham A. W. Rook 2012.
Metabolic pressure and the breach of immunological self-tolerance Veronica De Rosa et al. Nature Immunology (2017).
Addressing the Challenge of Hidden Hunger. INTERNATIONAL FOOD POLICY RESEARCH INSTITUTE. https://www.ifpri.org/sites/default/files/ghi/2014/feature_1818.html
Black death skeletons reveal pitiful life of 14th-century Londoners. Vanessa Thorpe March 2014. https://www.theguardian.com/science/2014/mar/29/black-death-not-spread-rat-fleas-london-plague
It is Unlikely That Influenza Viruses Will Cause a Pandemic Again Like What Happened in 1918 and 1919. Liting Song. Frontiers Public Health. 2014 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4019839/
Understanding Empty Calories. Harvard Medical School
Endocrine and metabolic link to coronavirus infection. Stefan R. Bornstein et. al. Nature Reviews Endocrinology. 02 April 2020. https://www.nature.com/articles/s41574-020-0353-9#ref-CR1
Risk stratification of patients with autoimmune rheumatic diseaseshttps://www.nras.org.uk/data/files/COVID19_risk_scoring_guide.pdf
Immunocompromised and Coronavirus: How to Protect Yourself. https://health.usnews.com/conditions/articles/immuncompromised-and-coronavirus-how-to-protect-yourself
Γιατί ο Κορωνοϊός Προκαλεί Βαριά Νόσο σε Συγκεκριμένες Πληθυσμιακές Ομάδες.https://www.drtsoukalas.com/covid-19-risk-su-295.html
Report sulle caratteristiche dei pazienti deceduti positivi a COVID-19 in Italia Il presente report è basato sui dati aggiornati al 20 Marzo 2020. https://www.epicentro.iss.it/coronavirus/bollettino/Report-COVID-2019_20_marzo.pdf
Vitamin D Depletion Aggravates Hypertension and Target-Organ Damage. Andersen et. al. Journal of the American Heart Association 2015. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/JAHA.114.001417
Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? Lei Fang George Karakiulakis Michael Roth Published: THE LANCET, March 11, 2020https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-26002030116-8/fulltext
Obesity is major COVID-19 risk factor, says French chief epidemiologist https://news.trust.org/item/20200408103237-l2epf