Δρ. Τσιλιμιδός Γεράσιμος MD, PhD
Metabolomic Medicine


Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης δερματοπάθεια, αυτοάνοσης αιτιολογίας, κυρίως λόγω διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος. Kληρονομικοί (γενετικοί) παράγοντες φαίνεται πως συμμετέχουν στην εμφάνιση της ψωρίασης, αλλά αυτό δεν είναι πάντα απαραίτητο.

Προσβάλλονται εξίσου άνδρες και γυναίκες (περίπου το 2% του γενικού πληθυσμού).
Συνήθως, η ηλικία έναρξης της νόσου είναι μεταξύ 20 – 35 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Η πιο συνηθισμένη μορφή της ψωρίασης είναι η κατά πλάκας (κοινή), που αφορά το 80% των ασθενών με ψωρίαση. Στις συχνότερες εντοπίσεις του εξανθήματος περιλαμβάνονται οι περιοχές των αγκώνων, του τριχωτού της κεφαλής και των γονάτων, ενώ τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η δημιουργία λεπιών και ο κνησμός, ενώ το stress αποτελεί την κύρια αιτία επιδείνωσης της νόσου.

Άλλες μορφές είναι η φλυκταινώδης, η σταγονοειδής, η ερυθροδερμική κ.α.

Μπορεί να συνοδεύεται και από άλλες συστηματικές νόσους, όπως:

• Παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο – μελέτη στην Κορέα σε περίπου 420.000 ασθενείς με παχυσαρκία ανέδειξε 11.054 περιστατικά ψωρίασης σε μια περίοδο παρακολούθησης 8.5 ετών. Σημαντικά ευρήματα αποτελούν τα χαρακτηριστικά των ατόμων με ψωρίαση που ήταν κατά κύριο λόγο άνδρες, ηλικιωμένοι και καπνιστές. Επίσης, είχαν πιο αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης, γλυκόζης αίματος και υπερτριγλυκεριδαιμίας σε σχέση με τα παχύσαρκα άτομα χωρίς ψωρίαση.
• Η ψωριασική αρθρίτιδα αποτελεί μία ξεχωριστή μορφή, η οποία χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη κλινικών εκδηλώσεων αρθρίτιδας και εμφανίζεται σε ποσοστό έως 25% των ασθενών με ψωρίαση. Προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις με συχνότερη εντόπιση στους καρπούς, στα γόνατα, στους αστραγάλους και στον αυχένα. Προσβάλλει συνήθως τις άκρες των δακτύλων των χεριών και των ποδιών και ενδέχεται επίσης να προσβάλλει τη σπονδυλική στήλη.

Εκλυτικοί παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν τη ψωρίαση είναι:

• Λοίμωξη (στρεπτοκοκκική)
• Συνχορήγηση φαρμάκων (αντικαταθλιπτικά, b-blockers κ.α.)
• Τραύμα
• Ορμονικοί παράγοντες
• Stress
• Αλκοόλ/κάπνισμα

Μεταβολικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ψωρίαση

Η ψωρίαση έχει συσχετιστεί με την αντίσταση στην ινσουλίνη. Σύμφωνα με μελέτη της Δερματολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης οι ασθενείς με ψωρίαση έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Η αντίσταση στην ινσουλίνη προκαλεί χρόνια φλεγμονή που ευνοεί την εμφάνιση τόσο της ψωρίασης όσο και άλλων αυτοάνοσων καταστάσεων. Τα άτομα που πάσχουν από ψωρίαση έχουν σημαντικά αυξημένη προδιάθεση να εμφανίσουν αντίσταση στην ινσουλίνη και στη συνέχεια διαβήτη.

Η ψωρίαση επίσης σχετίζεται με έλλειψη και αντίσταση στη βιταμίνη D. Μελέτες έχουν αναδείξει τη σημασία της βιταμίνης D3 στη θεραπεία της ψωρίασης. Η χορήγηση της σε υψηλές δόσεις έως και 35.000IU για διάστημα αρκετών μηνών μείωσε τη συμπτωματολογία των ασθενών με ψωρίαση σε εντυπωσιακό βαθμό.

Κλινικές εκδηλώσεις της ψωρίασης

Συνήθως εμφανίζεται ως πλάκες ερυθρού, επηρμένου δέρματος που καλύπτονται από λευκά λέπια. Ορισμένες μορφές ψωρίασης χαρακτηρίζονται από τον σχηματισμό φλυκταινών (φλυκταινώδης ψωρίαση), ή από συνολική φλεγμονή και ερυθρότητα του δέρματος (ερυθροδερμική ψωρίαση), ή από φλεγμονή των αρθρώσεων, σε συνδυασμό με ψωριασικές βλάβες (ψωριασική αρθρίτιδα).

Η ψωρίαση μπορεί επίσης να προκαλέσει κνησμό και αίσθημα καύσου.

Διάγνωση της ψωρίασης

Η διάγνωση γίνεται τις περισσότερες των περιπτώσεων κατά την κλινική εξέταση του δέρματος που έχει προσβληθεί από τη νόσο, καθώς οι ψωριασικές βλάβες είναι χαρακτηριστικές ως προς τη μορφολογία και την εντόπισή τους. Αν όμως η νόσος εξελίσσεται, ή μεταβάλλεται σε μία άλλη μορφή, ή συνοδεύεται με άλλες καταστάσεις, απαιτείται ιστολογική εξέταση (βιοψία) του προσβεβλημένου δέρματος (βιοψία). Στην ψωριασική αρθρίτιδα είναι πολύ χρήσιμες και οι ακτινογραφικές απεικονίσεις.

Η ψυχολογική επιβάρυνση του ασθενούς λόγω της ψωρίασης είναι συχνά μεγαλύτερη από την κλινική εικόνα.

H ψωρίαση επηρεάζει την εμφάνιση του σώματος, αλλά και την κοινωνικότητα του ασθενούς κι αυτό γιατί και οι ίδιοι οι ασθενείς αλλά και το περιβάλλον (συγγενικό, φιλικό, εργασιακό) ίσως δε γνωρίζουν ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Γι’ αυτό και δύναται να αποτελέσει εμπόδιο σε δραστηριότητες άθλησης, διασκέδασης και κοινωνικής συναναστροφής και γενικά δημιουργεί προβλήματα αγχώδους διαταραχής και χαμηλής αυτοεκτίμησης του ατόμου.

Η ψωρίαση μπορεί επίσης να συνυπάρχει και με άλλες νόσους όπως:

• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
• Καρδιαγγειακές νόσοι
• Ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
• Χρόνια νεφρική νόσος, κ.α.

Η ουσιαστική λύση είναι η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού και η διαχείριση των αιτιών του προβλήματος.

Τρόπος αντιμετώπισης

Για την αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων που αφορούν την ψωρίαση είναι απαραίτητος ο εντοπισμός παραγόντων με την διενέργεια εξετάσεων μεταβολομικής, που επιτρέπει να βοηθήσουμε με ακριβείς παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και διατροφής ώστε να επανέλθει ο οργανισμός στη φυσιολογική του λειτουργία.

Η εξέταση Metabolomic Analysis^® που διενεργείται στις κλινικές μας, εντοπίζει πρώιμα διαταραχές του οργανισμού και προσδιορίζει τους διαφορετικούς παράγοντες της ψωρίασης, που οφείλονται σε ενδογενείς (DNA) και εξωγενείς παράγοντες (διατροφή, άσκηση, στρες), αποτυπώνοντας με ακρίβεια τις ελλείψεις του οργανισμού, βοηθώντας την εξατομικευμένη αιτιολογική θεραπεία και πρόληψη. Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ οι μεταβολομικές αναλύσεις είναι η πιο ακριβής μέθοδος αξιολόγησης της υγείας του ατόμου.

Είναι ένα σύγχρονο εργαλείο της Precision Medicine (Ιατρική Ακριβείας) που ανιχνεύει πολύ μικρά μόρια που λαμβάνουν μέρος στις χημικές αντιδράσεις των κυττάρων του οργανισμού και παρέχει ακριβή δεδομένα για την αντιμετώπιση και πρόληψη νοσημάτων όπως η ψωρίαση, ψωριασική αρθρίτιδα και άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων.

Εντοπίζονται παράγοντες που αφορούν:

• την τοξική επιβάρυνση του οργανισμού
• την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού
• τις ελλείψεις σε μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα, βιταμίνες και ωμέγα 3 λιπαρά οξέα
• το μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων, των λιπιδίων
• το εντερικό μικροβίωμα
• την κατάσταση της χλωρίδας του εντέρου
• τις γαστρεντερικές φλεγμονές
• την ικανότητα του οργανισμού να παράγει ενέργεια (μιτοχονδριακή λειτουργία)
• την λειτουργία του νευρικού συστήματος, και
• επιπλέον τους στρεσογόνους παράγοντες που κρύβονται πίσω από την πάθηση, που συχνά παραβλέπονται κατά την διαχείριση της νόσου.

Σχεδόν πάντα η ψωρίαση συνοδεύεται από έντονες αλλαγές στη διάθεση που ανατροφοδοτούν και επιδεινώνουν τη νόσο.

Αποτελέσματα εξέτασης & αγωγή

Η συνήθης θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει θεραπείες με εφαρμογή τοπικών αλοιφών, χρήση φωτοθεραπειών ή λήψη φαρμάκων (από το στόμα ή ενέσιμα) ως συστηματική θεραπεία με στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Βασικός στόχος αντιμετώπισης της ψωρίασης είναι η επαναφορά της μεταβολικής ισορροπίας και των προσβεβλημένων κυτταρικών δομών του δέρματος. Αυτό επιτυγχάνεται με ακριβείς διατροφικές παρεμβάσεις, αλλαγή του τρόπου ζωής, διαχείριση του στρες και αναπλήρωση των διατροφικών ελλείψεων. H διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία, η αποκατάσταση του μεταβολισμού και η ρύθμιση της αντίστασης στην ινσουλίνη σε φυσιολογικά επίπεδα αλλάζουν την πορεία της νόσου και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Η αγωγή για την επαναφορά της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού και την αντιμετώπιση της ψωρίασης, διαμορφώνεται ανάλογα με τις ελλείψεις, δυσλειτουργίες, τις ανισορροπίες και ανάγκες του οργανισμού που εντοπίστηκαν μέσα από την εξέταση Metabolomic Analysis^®. Περιλαμβάνει, παράλληλα με την συμπτωματική αγωγή, χορήγηση ειδικών συμπληρωμάτων, βιταμινών, ιχνοστοιχείων, αμινοξέων και ειδική διατροφή.

Η σταδιακή αποκατάσταση των παραπάνω παραγόντων επιφέρει μια σταθερή βελτίωση της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού αντί μια βαθμιαία επιδείνωση, γιατί το σώμα είναι γενετικά προγραμματισμένο να είναι υγιές.

Στην Υγειά Σας!

• Psoriasis, vitamin D and the importance of the cutaneous barrier’s integrity: An update. Carlo Mattozzi, Giovanni Paolino, Antonio Giovanni Richetta, Stefano CalvieriJ Dermatol. 2016 May;43(5):507-14. doi: 10.1111/1346-8138.13305. Epub 2016 Mar 12.
• Patients with psoriasis are insulin resistant. Gyldenløve M1, Storgaard H2, Holst JJ3, Vilsbøll T2, Knop FK4, Skov L5. J Am Acad Dermatol. 2015 Apr;72(4):599-605. doi: 10.1016/j.jaad.2015.01.004. Epub 2015 Feb 1.
• An update on psoriasis and metabolic syndrome: A meta-analysis of observational studies. Sanminder Singh, Paulina Young, April W. Armstrong; Published: July 18, 2017. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0181039
• Psoriasis and insulin resistance: a review. Rhea Fitzgerald, Muriel Sadlier, Maureen Connolly and Anne Marie Tobin, Ireland. Christopher T. Ritchlin, M.D., M.P.H., Robert A. Colbert, M.D., Ph.D., and Dafna D. Gladman, M.D. N Engl J Med 2017; 376:957-970March 9, 2017DOI: 10.1056/NEJMra1505557
• Psoralen and ultraviolet a light therapy for psoriasis. Robert S. Stern, M.D. N Engl J Med 2007; 357:682-690August 16, 2007 DOI: 10.1056/NEJMct072317
• Treatment of Psoriasis. Review. Malcolm W. Greaves, M.D., Ph.D., and Gerald D. Weinstein, M.D. N Engl J Med 1995; 332:581-589March 2, 1995 DOI: 10.1056/NEJM199503023320907
• Vitamin D and the Skin: An Update for Dermatologists. Kechichian E1,2, Ezzedine K3,4. Am J Clin Dermatol. 2017 Oct 9. doi: 10.1007/s40257-017-0323-8. PubMED