Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Universita' degli Studi di Napoli, Federico II

Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M

Το σημαντικότερο ίσως πλήγμα που έχει επιφέρει η υπάρχουσα κρίση, πέρα από τα οικονομικά προβλήματα, είναι το πλήγμα στο ηθικό και στη διάθεση μας.

Μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια, εμείς που ως λαός ξεχωρίζαμε για το κέφι και την ανεμελιά μας σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουμε αρχίσει να χάνουμε την καλή μας διάθεση και να βλέπουμε τα πράγματα όλο και πιο κοντά στην απόχρωση του μαύρου.

Αυτό που δεν κατάφεραν οι Περσικοί Πόλεμοι, 400 χρόνια τούρκικης κατοχής, δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, και αρκετοί εμφύλιοι, φαίνεται να το καταφέρνουν η τελευταία οικονομική κρίση και ο συνεχής βομβαρδισμός από κακά μαντάτα μαζί με παράλληλες προβλέψεις για ένα δυσοίωνο μέλλον.

Ασκώ την ιατρική πάνω από 20 χρόνια και έχω εξετάσει δεκάδες χιλιάδες περιστατικά, όμως ποτέ μέσα σε αυτά τα χρόνια δεν αντιμετώπισα τόσα πολλά περιστατικά όπου το κυρίαρχο πρόβλημα σε όσους απευθύνονται σε μένα για βοήθεια,  να είναι το στρες.

• Υπερένταση
• Ταχυκαρδία
• Εφιδρώσεις
• Κρύα άκρα
• Αϋπνία
• Να κοιμάται κανείς αρχικά, να ξυπνάει όμως στις 3-5 το πρωί,
• Να σκέφτεται συνεχώς ένα πρόβλημα  
• Συχνουρία
• Κρίση πανικού
• Φοβίες (θα πάθω κάτι, έχω κάτι σοβαρό κλπ)
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αρρυθμίες
• Διακοπτόμενος ύπνος
• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
• Εξάντληση
• Μελαγχολία

Το κοινό όλων των παραπάνω συμπτωμάτων είναι ότι προκαλούνται από την αυξημένη έκκριση των ορμονών του στρες: αδρεναλίνη, κορτιζόλη και ντοπαμίνη.

Όταν το σώμα μας βρίσκεται αντιμέτωπο με μια απειλητική κατάσταση, τότε ενεργοποιούνται μηχανισμοί που έχουν σκοπό να αυξήσουν τις πιθανότητες επιβίωσης.

Πριν καν μας αγγίξει για παράδειγμα κάποιο άγριο ζώο που θα απειλούσε την ζωή μας, ένας καταρράκτης από ορμόνες ξεχύνονται στο σώμα μας ώστε να μας προετοιμάσουν να παλέψουμε ή να τρέξουμε για την ζωή μας. Ο συγκεκριμένος  μηχανισμός εξελίχθηκε ώστε να αυξήσει την πιθανότητα επιβίωσης σε μια τέτοια περίπτωση, φέρνοντας το σώμα μας στα όρια του. Η διάρκεια ενεργοποίησης ενός τέτοιου μηχανισμού μπορεί να είναι από μερικά λεπτά ως μερικές ημέρες ή εβδομάδες.

Όταν όμως αντιλαμβανόμαστε την οικονομική κρίση ως ένα συμβάν που απειλεί την ζωή μας ευρύτερα, το σώμα αντιδρά πάντα με τον ίδιο βιολογικό τρόπο. Η ενεργοποίηση των μηχανισμών του στρες από ένα τέτοιο συμβάν μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση η λύση γίνεται πρόβλημα γιατί το σώμα αρχίζει σταδιακά να εξαντλείται και να εμφανίζει προβλήματα υγείας.

Το συναισθηματικό στρες είναι η σκανδάλη που βάζει μπρος μια σειρά από βιολογικούς και ορμονικούς μηχανισμούς. Σίγουρα δεν είναι εύκολο καταφέρουμε να ζούμε ανεπηρέαστοι σε ένα απειλητικό περιβάλλον όπου όλοι γύρω είναι όλο και πιο ανήσυχοι και προβληματισμένοι. Μπορούμε όμως να βοηθήσουμε το σώμα μας ώστε η ένταση της αντίδρασης των μηχανισμών του στρες να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη.

Πως μπορούμε να μειώσουμε το χρόνιο στρες 

Ένα μεγάλο μέρος του στρες που βιώνει ο καθένας από εμάς είναι μεταβολικό. Οι ελλείψεις σε βασικά συστατικά δεν επιτρέπουν στο σώμα μας να επιτελέσει όλες τις απαραίτητες χημικές αντιδράσεις που καταλήγουν στην παραγωγή ενέργειας (μεταβολισμός).  

Το σώμα δεν έχει ενέργεια και ο μόνος τρόπος για να ανταπεξέλθει είναι αυξήσει την έκκριση αδρεναλίνης, κορτιζόλης και ντοπαμίνης. Η παραπάνω διαδικασία ονομάζεται μεταβολικό στρες. Το σώμα λειτουργεί σε συνθήκες πίεσης για μεταβολικούς λόγους.

Σε μια τέτοια περίπτωση το άτομο έχει όλα τα συμπτώματα του στρες όπως περιγράψαμε παραπάνω, ανεξάρτητα από την συναισθηματική του κατάσταση. Αν μειώσουμε το μεταβολικό κομμάτι του στρες τότε είναι σίγουρα πιο εύκολο να διαχειριστούμε το συναισθηματικό μέρος.

Το εκπληκτικό είναι ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το χρόνιο μεταβολικό στρες είναι μεγαλύτερο από το συναισθηματικό.

Συστάσεις για να μειώσουμε το Στρες

Πώς θα μπορούσαμε να επέμβουμε λοιπόν ώστε να μειώσουμε το μεταβολικό μέρος του στρες και να κάνουμε την ζωή μας λίγο πιο ευχάριστη;

Είναι προφανές ότι πρέπει να δώσουμε στο σώμα μας αυτό που χρειάζεται για να λειτουργήσει και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί πλέον να λάβει από τις φτωχές και επεξεργασμένες τροφές που φτάνουν στο τραπέζι μας.

Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή δημόσιας Υγείας του Χάρβαντ όλος ο πληθυσμός θα πρέπει να λαμβάνει μια καλή πολυβιταμίνη. Κατά την Αντέλ Ντέιβις, που μελέτησε εκτενώς την επιρροή των θρεπτικών συστατικών στο στρες, μια καλή πολυβιταμίνη πρέπει να περιέχει γύρω στα 50mgr (ή mcg ανάλογα με το κλάσμα) από κάθε βιταμίνη του συμπλέγματος Β.

Το σύμπλεγμα Β είναι απαραίτητο ώστε να πραγματοποιηθούν βασικές μεταβολικές οδοί μέσα στο σώμα αλλά και για την ομαλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σε συνέργια με τα μεταλλικά στοιχεία που παρέχονται από μια καλή πολυβιταμίνη βοηθούν επίσης στην εξισορρόπηση και του ενδοκρινικού μας συστήματος.

Ένα συστατικό ζωτικής σημασίας στο οποίο όλοι σχεδόν έχουμε έλλειψη είναι το μαγνήσιο. Το μαγνήσιο είναι γνωστό ότι μειώνει την νευρο-ερεθιστικότητα. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό φυσικό «ηρεμιστικό».

Ένα φυτό με εκπληκτικές ιδιότητες

Το επόμενο φυσικό μέσο που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κανείς είναι η Rhodiola Rosea (Ροντιόλα Ροσέα). Πρόκειται για ένα φυτό που φύεται σε περιοχές του πλανήτη όπου η επιβίωση είναι δύσκολη, Σιβηρία, Ημαλάια, Άνδεις, Άλπεις.

Οι ευεργετικές και θεραπευτικές της ιδιότητες είναι γνωστές από την αρχαιότητα, ιδιαίτερα όσον αφορά στην διαχείριση του στρες. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι βοηθάει σημαντικά άτομα που πάσχουν από ήπιου ή μέτριου βαθμού κατάθλιψη. Έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στα διαστημικά προγράμματα ώστε να βοηθήσει τα πληρώματα να αντέξουν στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στο διάστημα.

Ανήκει σε μια κατηγορία φυτών που ονομάζονται προσαρμογόνα γιατί θεωρείται ότι όταν εισέλθουν στο ανθρώπινο σώμα το βοηθούν να προσαρμοστεί σε δύσκολες συνθήκες, εξισορροπώντας το ενδοκρινικό και το νευρικό σύστημα. 

Σημαντικός αριθμός μελετών δείχνουν ότι η λήψη Rhodiola Rosea αυξάνει τις αντοχές στο πνευματικό και σωματικό στρες ενώ μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα και πιθανόν να αυξάνει και το προσδόκιμο επιβίωσης.

Σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία, οποιοσδήποτε ενήλικας υπό συνθήκες στρες, θα μπορούσε να βοηθηθεί σημαντικά αν λαμβάνει καθημερινά:

• Μια καλή πολυβιταμίνη
   
• Μαγνήσιο και
   
• Rhodiola Rosea

Μπορούν να σας βοηθήσουν σε σημαντικό βαθμό να διαχειριστείτε την δύσκολη αυτή περίοδο και να μειώσουν και την πιθανότητα να εμφανίσετε κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας όταν θα τελειώσει η κρίση.

Γιατί κάποια στιγμή, όσο και αν διαρκέσει, η κρίση θα τελειώσει. Αν αυτό συμβεί ξαφνικά, τότε θα έχουμε μια απότομη πτώση των ορμονών του στρες και το σώμα μας μπορεί να εμφανίσει πλειάδα προβλημάτων υγείας. Τα πιο σοβαρά προβλήματα υγείας εμφανίζονται με το πέρας του στρες όχι κατά την διάρκεια. Όσο πιο έντονο το στρες και όσο μεγαλύτερη η διάρκεια του, τόσο μεγαλύτερα τα προβλήματα που θα ακολουθήσουν.

Ένα σώμα που διαθέτει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα από έναν οργανισμό που έχει εξαντλήσει τα αποθέματα του σε αυτά, ιδιαίτερα σε δύσκολες συνθήκες.

Χρησιμοποιείστε τις παραπάνω πληροφορίες και θα διαπιστώσετε ότι μπορούν να κάνουν την διαφορά.  


Στην Υγειάς Σας!
             

---

Πηγές:          
www.hsph.harvard.edu/vitamins/
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12725561
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19016404
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19500070
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20513641
"Let's Get Well" Adelle Davis