Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Universita' degli Studi di Napoli, Federico II
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M
Χοληστερίνη: το θέμα της «καλής» και «κακής» χοληστερίνης είναι πιθανόν ένας από τους μεγαλύτερους ιατρικούς μύθους της εποχής μας.
Τα δεδομένα που ακολουθούν στηρίζονται σε ανακαλύψεις 3 τουλάχιστον βραβείων Νόμπελ.
Έχουμε βομβαρδιστεί τις τελευταίες 2 δεκαετίες με το πόσο επικίνδυνη είναι η χοληστερίνη και ότι όσο υψηλότερες τιμές έχουμε στο αίμα μας τόσο πιο πιθανό είναι να βουλώσουν τα αγγεία μας.
Για τον παραπάνω λόγο πρέπει ρίξουμε αυτές τις τιμές "πάση θυσία".
Είναι όμως αυτή όλη η αλήθεια; Σύμφωνα με ειδικούς κάποια από τα παραπάνω είναι και κάποια όχι ακριβώς.
Πριν από λίγο καιρό διαβάζαμε σε κύριο άρθρο από τη σύνταξη των New York Times τα εξής: "
Πρόσφατα ανακοινώθηκε μελέτη όπου αφού χορηγήθηκαν για 2 χρόνια, νέα φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα,
σε ασθενείς με υψηλή χοληστερίνη, το πάχος της αθηρωματικής τους πλάκας διπλασιάστηκε. The New York Times, 16/1/2008.
Αθηρωματική πλάκα είναι η πλάκα που δημιουργείται από την εναπόθεση της χοληστερίνης στο εσωτερικό των αγγείων μας. (Βλ. φωτ.)
Τι συμβαίνει λοιπόν; Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Tι ακριβώς είναι η χοληστερίνη;
Η χοληστερίνη είναι ένα μόριο λίπους που παράγεται στο συκώτι και είναι απαραίτητη για πληθώρα λειτουργιών στον οργανισμό.
Είναι απαραίτητη για τη δημιουργία βασικών συστατικών του οργανισμού όπως της μεμβράνης των κυττάρων, για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, μεγάλου αριθμού ορμονών όπως οι ανδρικές και οι γυναικείες ορμόνες. Χρησιμοποιείται επίσης ως καύσιμο για τον καρδιακό μυ κ.ά.
Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά συστατικά στο ανθρώπινο σώμα. Γι αυτό το λόγο τα 2/3 της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο σώμα μας παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό. Μόνο το 1/3 προσλαμβάνεται από τις τροφές.
Χαμηλα επίπεδα χοληστερίνης στον οργανισμό μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του:
σεξουαλικές δυσλειτουργίες, περισσότερο στρες, λιγότερη ενέργεια.
Ποια είναι λοιπόν η σχέση της χοληστερίνης με τη βλάβη στα αγγεία και την αθηρωμάτωση;
Είναι γνωστό ότι όταν προκληθεί βλάβη στο τοίχωμα ενός αγγείου, τότε η χοληστερίνη προσκολλάται σ’ αυτό για να επικαλύψει τη βλάβη, έτσι δημιουργείται μια αθηρωματική πλάκα. Η συγκεκριμένη παρατήρηση οδήγησε τους Brown-Goldstein στο Νόμπελ ιατρικής το 1985.
Αυτό σημαίνει ότι η χοληστερίνη δεν είναι η αιτία που κλείνουν οι αρτηρίες αλλά ένας δεύτερος μηχανισμός άμυνας του οργανισμού σε περίπτωση που υποστούν βλάβη τα αγγεία μας.
Η αυξημένη χοληστερίνη σημαίνει πράγματι ότι κάτι δεν πάει καλά με τα αγγεία μας, δεν είναι όμως ο κακός της περίπτωσης. Πολύ χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης έχουν μάλιστα συνδεθεί και με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας από ρήξη των αγγείων!
Η χοληστερίνη στην πραγματικότητα είναι ένας δείκτης της πιθανότητας καρδιαγγειακού κινδύνου όχι το αίτιο. Για να κατανοήσουμε τι ακριβώς σημαίνει δείκτης μπορούμε να πάρουμε ως παράδειγμα το γήρας και τα άσπρα μαλλιά. Τα άσπρα μαλλιά μας δηλώνουν ότι κάποιος μεγαλώνει. Αν βάψουμε τα μαλλιά αυτού του ανθρώπου δεν θα τον κάνουμε πιο νέο και πιο υγιή. Μπορεί ίσως να δείχνει λίγο πιο νέος αλλά η βιολογική του κατάσταση δεν θα αλλάξει σε καμία περίπτωση.
Καλή και Κακή Χοληστερίνη
Η χοληστερίνη μεταφέρεται στο αίμα σε μορφή μεγάλων (καλών) και μικρών (κακών) μορίων. Τα μικρά μόρια διεισδύουν πιο εύκολα και επικάθονται στο τοίχωμα των αγγείων ενώ τα μεγάλα μεταφέρονται στο αίμα χωρίς να επικάθονται στα τοιχώματα. Πρέπει να σημειωθεί ότι κανένα φάρμακο δεν επιδρά στο μέγεθος αυτών των μορίων.
Όπως περιέγραψε ο Linus Pauling (ο μόνος άνθρωπος που έχει πάρει 2 βραβεία Νόμπελ: βιοχημείας και ειρήνης) και απέδειξε ο συνεργάτης του Dr. Matthias Rath, οι βλάβες στα αγγεία μας προκαλούνται κυρίως λόγω έλλειψης βιταμίνης C και άλλων θρεπτικών στοιχείων.
Παλαιότερα όταν δεν γνωρίζαμε την ύπαρξη της βιταμίνης C οι ναυτικοί που δεν έτρωγαν φρέσκα φρούτα και λαχανικά πάθαιναν μια ολική ρήξη στα αγγεία τους, λόγω πλήρους έλλειψη βιταμίνης C και πέθαιναν από εσωτερική αιμορραγία.
Το σύγχρονο τοξικό περιβάλλον αυξάνει δραματικά τις ανάγκες μας σε βιταμίνη C. Στρες, ακτινοβολίες, μόλυνση του περιβάλλοντος, βαρέα μέταλλα, βιομηχανικά χημικά επιβαρύνουν το σώμα μας και ανεβάζουν τη ζήτηση βιταμίνης C από τα κύτταρα μας.
Παράλληλα όμως η πρόσληψη της βιταμίνης C μέσα από τις τροφές, μειώνεται δραματικά. Παρόλο που η λήψη φρέσκων φρούτων και λαχανικών είναι ζωτικής σημασίας η αλλοίωση που υπόκεινται οι τροφές μέσα από τον υψηλό βαθμό επεξεργασίας που δέχονται μέχρι να φτάσουν στο τραπέζι μας, τις στερεί από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Η ελάχιστη ημερήσια δόση για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη C είναι 1000 mg. Φανταστείτε ότι ένα πορτοκάλι περιέχει 55 mg, αν είναι βέβαια βιολογικό και το φάμε με τη φλούδα και τα κουκούτσια, μέσα σε λίγες ημέρες αφού κοπεί από το δέντρο. Πράγμα πρακτικά αδύνατο.
Αυτό που συμβαίνει στο σύγχρονο άνθρωπο είναι ένα χρόνιο σκορβούτο. Αυτή η έλλειψη δεν πραγματοποιείται μέσα σε διάστημα μηνών όπως παλαιτότερα στους ναυτικούς, αλλά σε διάστημα χρόνων.
Όταν λοιπόν δεν υπάρχει αρκετή C αρχίζουν να εμφανίζονται ρωγμές στην εσωτερική επιφάνεια των αγγείων. Σε αυτό το σημείο το σώμα δίνει εντολή στο συκώτι να παράγει επιπλέον χοληστερίνη έτσι ώστε να επιδιορθώσει, έστω και επιφανειακά, τη βλάβη. Αν οι βλάβες είναι πάρα πολλές η ποσότητα χοληστερίνης που επικάθεται σε αυτές είναι επίσης μεγάλη. Τότε τα αγγεία αποφράσσονται και έχουμε στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικά κ.λπ.
Η λύση δεν είναι να εμποδίσουμε τον οργανισμό να παράγει χοληστερίνη, αλλά είναι καλύψουμε τις ανάγκες του σε βιταμίνη C. Αυτό θα επιτρέψει στον οργανισμό να αποκαταστήσει τη βλάβη. Έχει αποδειχθεί σε μελέτες ότι μετά από χορήγηση επαρκών ποσοτήτων βιταμίνης C μειώνονται τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα όπως και το πάχος της αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία.
Αν λοιπόν, αντί να αυξήσουμε τη χορήγηση βιταμίνης C, χορηγήσουμε υπολιπιδαιμικά φάρμακα, τα οποία σταματάνε την παραγωγή χοληστερίνης στο ήπαρ τότε επιδεινώνουμε την εικόνα και σταματάμε και τον 2ο μηχανισμό άμυνας.