Μεταβολομική, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη επιστήμη στο χώρο της ιατρικής

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Universita' degli Studi di Napoli, Federico II 
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M

Η ιδεατή ιατρική προσέγγιση θα ήταν αυτή που θα μπορούσε κατά την εφαρμογή της τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία να εντοπίσει και να διαχειριστεί τον κάθε ασθενή με βάση τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά.

Ο κάθε οργανισμός ως βιολογική οντότητα είναι μοναδικός. Αυτό καταγράφεται τόσο στην εμφάνιση του (φαινό-τυπος) όσο και στη διαφορετική γενετική του πληροφορία (γονό-τυπος).

Μέχρι πριν μερικά χρόνια η επιστήμη θεωρούσε ότι ο γονότυπος, το DNA δηλαδή, είναι το πιο καθοριστικό κομμάτι στην διαμόρφωση της κατάστασης της υγείας ενός οργανισμού.

Όπως έχω αναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα αυτή η προσέγγιση έχει πλέον αλλάξει και η ιατρική πέρασε από την εποχή της γενετικής στη εποχή της επι-γενετικής. Της επιστήμης που καταγράφει της επιρροές του περιβάλλοντος στη λειτουργία και στην έκφραση του DNA.

Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι μέχρι και οι μονοωογενείς δίδυμοι (οργανσιμοί που ξεκίνησαν από το ίδιο πρωταρχικό κύτταρο) έχουν τελικά ελαφρώς διαφορετικό DNA και διαφορετικά δακτυλικά αποτυπώματα.

Εξατομικευμένο Μεταβολικό Προφίλ

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ο Linus Pauling παρατήρησε ότι ο κάθε άνθρωπος έχει και ένα διαφορετικό μεταβολικό προφίλ. Το μεταβολικό προφίλ αφορά στις χημικές ενώσεις που υπάρχουν στον οργανισμό μας. Μέσα στα κύτταρα μας χιλιάδες χημικές αντιδράσεις γίνονται συνεχώς ώστε να διατηρηθούμε στη ζωή. Η επιστήμη που μετράει αυτές τις χημικές αντιδράσεις και τα προϊόντα τους (τους μεταβολίτες) ονομάζεται μεταβολομική.

Η εξατομικευμένη ιατρική έγινε επιστημονικά εφικτή στις αρχές της δεκαετίας του ’90, με την μέτρηση μεταβολιτών και την καταγραφή του προσωπικού μεταβολικού προφίλ κάθε ατόμου, είτε αυτό είναι υγιές είτε πάσχει από νόσο.

Μεταβολικοί δείκτες μπορούν να βοηθήσουν το γιατρό σε εξατομικευμένες θεραπείες που αφορούν στην κάλυψη ελλείψεων θρεπτικών συστατικών όπως οι βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα αμινοξέα, η εντερική χλωρίδα, ένζυμα κ.ά. Στον εντοπισμό της κατάλληλης τροφής για τον συγκεκριμένο ασθενή δίνοντας στοιχεία για το πως κάποιος μεταβολίζει τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες ή τα λίπη. Αλλά και στην καταλληλότερη χρήση της όποιας αναγκαίας φαρμακευτικής αγωγής, σε εξατομικευμένη βάση ώστε να επιτευχθούν τα περισσότερα οφέλη με τις λιγότερες παρενέργειες.

Με την εξέλιξη των αναλυτών, της πληροφορικής και την σταδιακή μείωση του κόστους αυτού του είδους των εξετάσεων από δεκάδες χιλιάδες δολάρια σε τιμές συγκρίσιμες με το κόστος ενός κλασικού τσεκάπ (200€-400€) η εξατομικευμένη ιατρική προσέγγιση μέσω της μεταβολομικής έχει αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα. Χιλιάδες νέες επιστημονικές μελέτες δημοσιεύονται κάθε χρόνο που αφορούν στη μεταβολομική.

Ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος της ιατρικής

Σύμφωνα με το ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Tecnology) η μεταβολομική είναι ανάμεσα στις 10 ταχύτερα αναπτυσσόμενες επιστήμες και η ταχύτερα αναπτυσσόμενη στο χώρο της ιατρικής.

Η αύξηση με την οποία δημοσιεύονται νέες επιστημονικές μελέτες που αφορούν τη μεταβολομική είναι εντυπωσιακή. Από περίπου 20 μελέτες που δημοσιεύτηκαν κατά το έτος 2000 φτάσαμε στις πάνω από 2200 δημοσιευμένες μελέτες το 2012.

Οι μεταβολομικές εξετάσεις μας επιτρέπουν να εντοπίσουμε τις ελλείψεις και τα προβλήματα που έχει ο ανθρώπινος οργανισμός σε βιοχημικό επίπεδο έτσι ώστε να βελτιστοποιήσουμε την θεραπευτική μας προσέγγιση. Με την μεταβολομική μπορούμε να ανιχνεύσουμε την εκδήλωση ασθενειών χρόνια πριν αυτές εμφανιστούν. Θεωρείται σήμερα ως ο πιο απλός και αξιόπιστος τρόπος για την αξιολόγηση της υγείας.

Η ιατρική εξελίσσεται ραγδαία στην εποχή της επανάστασης της πληροφορίας και παρέχει στο γιατρό νέα εργαλεία στη φαρέτρα του εξατομικεύοντας την πρόληψη και την θεραπευτική προσέγγιση.

Στην Υγειά Σας!

Σχετικά άρθρα

Αυτοάνοσα Νοσήματα. Η κύρια αιτία χρόνιων ασθενειών

Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι ασθένειες που προκύπτουν γιατί το σώμα μας επιτίθεται και καταστρέφει τα δικά του κύτταρα και όργανα.

Μεταβολομικές Αναλύσεις

Ο πιο ακριβής τρόπος αξιολόγησης της υγείας μας. Η επιστήμη που μελετά και μετρά τις χημικές αντιδράσεις μέσα σε ένα ζωντανό οργανισμό που ονομάζεται Μεταβολομική.

Αυτοάνοσα νοσήματα. Η σχέση τους με το Γαστρεντερικό
Σύστημα

Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι η πρώτη αιτία χρόνιων νοσημάτων στις σύγχρονες κοινωνίες. Ποια είναι τα πραγματικά αίτια και πως συνδέονται με το γαστρεντερικό μας σύστημα;

Μεταβολομική η Ταχύτερα Αναπτυσσόμενη Επιστήμη στο
Χώρο της Ιατρικής

Σύμφωνα με το ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Tecnology) η μεταβολομική είναι ανάμεσα στις 10 ταχύτερα αναπτυσσόμενες επιστήμες και η ταχύτερα αναπτυσσόμενη στο χώρο της ιατρικής.

Βιβλιογραφικές αναφορές

http://genetics.thetech.org/ask/ask68
http://www2.technologyreview.com/10-emerging-technologies/
An Emerging Role for Metabolomics in Nutrition Science8
Harvard Mag: Fathoming metabolism, May 2011.
Metabolomics as a key integrator for personalized medicine
Metabolomics: moving to the clinic.
Role of Metabolomics in Personalized Medicine

Δειτε επισης

Επιστημονική Δραστηριότητα Έρευνα στην εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών στα αυτοάνοσα και χρόνια νοσήατα

Εξέταση Αίματος Προβλέπει τον Κίνδυνο Aυτοάνοσων Nοσημάτων

Πόση Βιταμίνη D μπορούμε να λάβουμε με Ασφάλεια; Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την ασφαλή λήψη αυτής της ζωτικής βιταμίνης.

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο Η θυρεοειδίτιδα ή νόσος του Χασιμότο είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα όπου το ανοσοποιητικό σύστημα δεν αναγνωρίζει τα κύτταρα του θυρεοειδή αδένα ως δικά του, τους επιτίθεται και σταδιακά καταστρέφει τα οδηγώντας τελικά σε υποθυρεοειδισμό.

Ψωρίαση Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης δερματοπάθεια, αυτοάνοσης αιτιολογίας, κυρίως λόγω διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος.

Κωδικός Ασφαλείας: