Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Universita' degli Studi di Napoli, Federico II
President of The European Institute of Nutritional Medicine E.I.Nu.M


Οι ενοχλήσεις από το πεπτικό σύστημα είναι ίσως ένα από τα πιο κοινά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ο καθένας από εμάς. Ανά πάσα στιγμή 4 στους 10 έχουμε κάποια ενόχληση από το πεπτικό σύστημα ενώ 7 στους 10 θα έχουμε κάποιο πρόβλημα κατά την διάρκεια της ζωής μας.

• Καούρες
• Φουσκώματα
• Αέρια
• Ερυγές (ρεψίματα)
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροιες
• Κολίτιδα
• Έλκος
• Γαστρίτιδα
• Πόνος στο στομάχι
• Γαστρο-Οισοφαγική Παλινδρόμηση  (ΓΟΠ)
• Ελκώδης κολίτιδα
• Νόσος του Crohn

Είναι μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα και νοσήματα που μπορεί να μας απασχολούν.
Τις περισσότερες φορές όταν έχουμε κάτι από τα παραπάνω αρχικά δεν απευθυνόμαστε σε γιατρό και προσπαθούμε να το διαχειριστούμε μόνοι μας.

Όταν τελικά πάμε στο γιατρό, η πιο συχνή αντιμετώπιση είναι η χορήγηση φαρμάκων που στοχεύουν στην μείωση της γαστρικής οξύτητας.

Όσο λιγότερα φάρμακα τόσο καλύτερα

Η πλειοψηφία όμως του κόσμου έχει πια αναπτύξει μια επιφύλαξη στις φαρμακευτικές αγωγές.

Αυτή η καχυποψία επιβεβαιώθηκε επίσημα σε δημοσίευση του Archives of Internal Medicine, που εκδίδεται από τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο. Αποδείχθηκε ότι η χρήση φαρμάκων για την μείωση της γαστρικής οξύτητας, έχει πιο πολλές πιθανότητες να προκαλέσει βλάβη στη υγεία μας, παρά να μας ωφελήσει.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων είναι πράγματι αποτελεσματική σε βαριά νοσήματα του πεπτικού συστήματος ή για σύντομες αγωγές. Αυτές όμως οι ενδείξεις δεν δικαιολογούν τις πάνω από εκατό εκατομμύρια συνταγές που συμπληρώνονται κάθε χρόνο για τα συγκεκριμένα φάρμακα.

Στην πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων, σύμφωνα με τους ερευνητές, η συνταγογράφησή τους είναι εκτός των ενδείξεών τους. Ένα φάρμακο λαμβάνει δηλαδή άδεια κυκλοφορίας με ένδειξη έλκος στο στομάχι και διάρκεια αγωγής ένα μήνα και χρησιμοποιείται τελικά για να μειώσει τις ενοχλήσεις από καούρα, πόνο ή δυσπεψία για χρόνια.      

Η χρόνια χρήση τους συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα λοιμώξεων, καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης, συνολικού κινδύνου καταγμάτων, διάρροιας αλλά και πνευμονίας.

Οι ασθενείς από μόνοι τους αλλά και οι γιατροί, στην προσπάθειά τους να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων που βασανίζουν τους πρώτους, χρησιμοποιούν φαρμακευτικές αγωγές που δεν έχουν ξεκάθαρη ένδειξη και έτσι ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος.

Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε όμως, για να βελτιώσουμε την λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος;

Πριν όμως κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε το γαστρεντερικό μας, είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως λειτουργεί. Όσο περισσότερο αυξάνεται η κατανόησή μας, τόσο αυξάνεται και ο βαθμός ελέγχου μας σε μια περιοχή.

Γαστρεντερικό ο Πυλώνας της Καλής Υγείας

Ακούμε πολύ συχνά ότι η καλή λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος, είναι ο πυλώνας για την επίτευξη καλής υγείας.

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό;

Είναι προφανές ότι το γαστρεντερικό μας σύστημα σχετίζεται με την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τις τροφές. Αυτή η λειτουργία είναι η πλέον βασική για την ομαλή λειτουργία και των υπόλοιπων συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος.

Όταν το σώμα μας δεν έχει τα συστατικά που χρειάζεται για να πραγματοποιήσει τις αναγκαίες χημικές αντιδράσεις και να φτιάξει τους ιστούς που το αποτελούν, είναι ευνόητο ότι η υγεία μας θα αρχίζει να κλονίζεται σε όλα τα επίπεδα. Δεν υπάρχει όργανο που να μην επηρεάζεται από μια κατάσταση κακής ή χαμηλής απορρόφησης θρεπτικών συστατικών (δυσ-απορρόφηση).

Πεπτικό Σύστημα και Ανοσοποιητικό

Λόγω της επαφής του συγκεκριμένου συστήματος με παράγοντες που εισέρχονται στο σώμα όπως τροφές, φάρμακα, τοξικές ενώσεις, συντηρητικά και μικρόβια, το γαστρεντερικό είναι ένα σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι του ανοσοποιητικού μας συστήματος. 

Ο γαστρεντερικός σωλήνας έχει πλήθος λεμφαδένων και αποικείται από τρισεκατομμύρια βακτήρια. Το σύνολο των λεμφοκυττάρων (λευκά αιμοσφαίρια υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού) που βρίσκονται στο συγκεκριμένο σύστημα λεμφαδένων, είναι περισσότερα από ότι στο σύνολο των υπολοίπων οργάνων και λεμφαδένες του ανοσοποιητικού μας συστήματος.  

Πρόσφατες ανακαλύψεις, που ανακοινώθηκαν το 2010 στο περιοδικό Nature, μας λένε ότι το DNA των βακτηριδίων που βρίσκονται στο γαστρεντερικό μας σύστημα, είναι περίπου 150 φορές περισσότερο ( 3.300.000 γονίδια ) από αυτό των σωματικών μας κυττάρων.

Το 85% από αυτά τα βακτηρίδια είναι προ-βιοτικά, βοηθούν δηλαδή την λειτουργία του οργανισμού μας, ενώ ένα 15% από αυτά είναι αδιάφορα ή μπορεί να γίνουν παθογόνα υπό συνθήκες. Αντιβιοτικά, διατροφή, τρόπος ζωής και στρες μπορούν να αλλάξουν τις ισορροπίες και μπορούμε να έχουμε έτσι εκδήλωση νόσου.

Οι παραπάνω ερευνητές, κατέγραψαν αρχικά τον πληθυσμό των βακτηριδίων που αποικίζουν το έντερο μας. Στη συνέχεια συσχέτισαν την εντερική χλωρίδα με νοσήματα, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.

Η αλλοίωση της ποιότητας και της ποσότητας της βακτηριακής χλωρίδας του εντέρου ταυτίζεται και με διαφορετικό νόσημα κάθε φορά.

Αυτή η πληροφορία ανοίγει νέους δρόμους στην διαχείριση των συγκεκριμένων και όχι μόνον, νοσημάτων. Η μέχρι τώρα θεραπευτική τους προσέγγιση αφορούσε βαριές και χρόνιες φαρμακευτικές αγωγές, με πενιχρά αποτελέσματα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.  

Είναι έτσι εύκολο να αντιληφθεί κανείς δύο πράγματα:

1. Ότι πρέπει να επαναφέρουμε την φυσιολογική λειτουργία του εντέρου, ώστε να 
    απορροφά θρεπτικές ουσίες

    και

2. Να αποκαταστήσουμε την εντερική χλωρίδα,

αυτά από μόνα τους μπορούν να αλλάξουν την εικόνα της υγείας μας συνολικά.

Για να καταλάβουμε το μέγεθος και την έκταση της επιρροής του γαστρεντερικού συστήματος, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι πάνω από το 90% της σεροτονίνης στο ανθρώπινο σώμα, παράγεται στον γαστρεντερικό σωλήνα! Έτσι έχει άμεση επιρροή στην λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού μας συστήματος. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί χαρακτηρίζουν το πεπτικό σύστημα ως «μικρό εγκέφαλο».

Τι μπορούμε να κάνουμε

• Να μειώσουμε ή ακόμη καλύτερα να εξαλείψουμε τις επεξεργασμένες τροφές από τη διατροφή μας
• Να μειώσουμε την κατανάλωση ζάχαρης και επεξεργασμένων υδατανθράκων (δίνουν  τροφή σε παθογόνα μικρόβια και μύκητες, αλλάζοντας δραματικά την εικόνα της εντερικής χλωρίδας)
• Να καταναλώνουμε τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση (γιαούρτι, τυριά, natto, κεφίρ)

Επιπλέον:

- Η λήψη 2 γρ. γλουταμίνης κάθε βράδυ έχει βρεθεί ότι βοηθάει στην αποκατάσταση
  του εντερικού βλεννογόνου
- Η λήψη καλής ποιότητας και ικανής ποσότητας προβιοτικών βοηθάει στην ομαλή
  λειτουργία του γαστρεντερικού αλλά και της υγείας μας γενικότερα

Οι παραπάνω συστάσεις αφορούν την πρόληψη και ενίσχυση της καλής υγείας.
Για την αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων που αφορούν το γαστρεντερικό, χρειάζεται ειδική γνώση και είναι απαραίτητη η διαχείριση από γιατρό σε συνεργασία με κλινικό διατροφολόγο.

Όπως έχω αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα η ιατρική αλλάζει. Απομακρύνεται από την νόσο και κατευθύνεται προς την ενίσχυση της υγείας.

Στην Υγειά Σας! 

Βιβλιογραφικές αναφορές
 
www.nature.com/nature/journal
archinte.ama-assn.org/cgi/content/abstract
archinte.jamanetwork.com
http://archinte.jamanetwork.com/article
http://archinte.jamanetwork.com/article
http://www.washingtonpost.com/national/health-science/microbe
www.scientificamerican.com/article/gut-second-brain/
www.lifeextension.com/Magazine/2006/1/aas/Page-01?p=1
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed